Οι «Ανοιχτές Πόρτες» είναι μια μοναδική γευστική και ταξιδιωτική εμπειρία για τους φίλους του κρασιού που διοργανώνεται σε όλη την Ελλάδα συλλογικά από τις Ενώσεις Οινοπαραγωγών της χώρας και τα επισκέψιμα οινοποιεία – μέλη τους. Πρόκειται για μία πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πόλεων του Κρασιού, στην οποία συμμετέχει και η Ελλάδα με στόχο τη γνωριμία των καταναλωτών με τους οινοπαραγωγούς.
Οι φετινές Ανοιχτές Πόρτες 2018 που διοργανώθηκαν το Σαββατοκύριακο 26 – 27 Μαΐου, ήταν η αφορμή για μια υπέροχη περιήγηση που άρχισε από τον Ναό του Διός στην Αρχαία Νεμέα και το οινοποιείο του Παλυβού, συνεχίστηκε στο οινοποιείο Σεμέλη στο Κούτσι και ολοκληρώθηκε με μια επίσκεψη στο μοναδικό μουσείο περιβάλλοντος στη λίμνη Στυμφαλία.
αξιδεύοντας στον ιστορικό αμπελώνα της Νεμέας δεν γίνεται να μην κάνεις μια στάση στον αρχαιολογικό χώρο με τα ερείπια του Ναού του Νέμειου Διός όπου κάποτε τελούνταν οι Νέμεοι Αγώνες. Εδώ στην αρχαία πόλη-κράτος Φλιούς παραγόταν ο Φλιάσιος οίνος, πρόγονος του Αγιωργίτικου, που έκανε πλούσιους τους κατοίκους της.
«Κατά την κλασική αρχαιότητα ο οίνος αποκτούσε τη φήμη του στα συμπόσια, όπου έφθανε από τους δρόμους της θάλασσας μέσα σε αναγνωρίσιμους, πολλές φορές ενσφράγιαστους, οξυπύθμενους αμφορείς», γράφει η κορυφαία οινολόγος Σταυρούλα Κουράκου-Δραγώνα στο βιβλίο της «Νεμέα, Ιστορικό Οινοπέδιο». Όμως οξυπύθμενοι αμφορείς –ειδικοί για θαλάσσιες μεταφορές- που να μαρτυρούν την διακίνηση Φλιασίου οίνου δεν έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα και θεωρείται απίθανο να βρεθούν.
Καθόλου τυχαίο αφού η Φλιασία «περιβαλλόταν από ψηλά βουνά και ήταν αλίμενη». Και όμως οι Φλιάσιοι πλούτισαν από την παραγωγή του κρασιού τους καθώς ο Φλιάσιος οίνος συνδέθηκε με τους Αγώνες της Νεμέας, οι οποίοι εξασφάλιζαν μεγάλη κοσμοσυρροή στην περιοχή. Ήταν μια θρησκευτική πανήγυρη νεκρικού χαρακτήρα με αγώνες προς τιμήν ενός μικρού παιδιού που πέθανε από δάγκωμα φιδιού σύμφωνα με αργίτικους μύθους οι οποίοι συνδέονται με την εκστρατεία των «Επτά επί Θήβας», γράφει η κυρία Κουράκου.
Οινόφιλος, όμως, ήταν και ο Ηρακλής τον οποίο δόξαζαν στις αρχαίες Κλεωνές -μια περιοχή κατάφυτη σήμερα με αμπέλια- ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ. ως κύριο ήρωά τους, όπως μαρτυρούν τα νομίσματα των Κλεωνέων, αλλά και ο ναός του Ηρακλή που οικοδομήθηκε περί το 200 π.Χ. έξω από τα τείχη της πόλης κατά μήκος της κεντρικής οδικής αρτηρίας Κλεωνών – Νεμέας.
Μετά από μια επίσκεψη στο μικρό μουσείο πλάι στο ναό του Νέμειου Διός όπου θαυμάσαμε τα ευρήματα από την περιοχή -και περισσότερο από όλα τα υπέροχα χρυσά δαχτυλίδια –σφραγίδες του 1500 π.Χ. από το μυκηναϊκό νεκροταφείο των Αηδονιών με την πομπή των γυναικών- περπατήσαμε μέχρι το οινοποιείο του Παλυβού. Δίπλα μας νεαροί Αμερικανοί απολαμβάνουν ηδονικά ροζέ γουλιές από τον Βυσσινόκηπο, εμείς προτιμούμε να δοκιμάσουμε το Viogner του Κτήματος, ένα κομψό λευκό κρασί με ωραία ανθικά αρώματα από μια εκλεκτή ποικιλία που τα τελευταία χρόνια κατακτά τις καρδιές οινοπαραγωγών και οινόφιλων σε όλο τον κόσμο.
Το Viogner κατάγεται από την περιοχή του Βόρειου Ροδανού της Γαλλίας, όπου λέγεται ότι το μετέφεραν οι Ρωμαίοι από την πραγματική του πατρίδα, την Δαλματία, πριν από 2 χιλιετίες. Σήμερα όμως καλλιεργείται με επιτυχία τόσο στην Ευρώπη (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Αυστρία) όσο και στον Νέο Κόσμο (κυρίως σε ΗΠΑ και Αυστραλία). Και μετά από άλλες δυο γουλιές Ammos Terra Leone, το εμβληματικό αγιωργίτικο του κτήματος με το βαθύ πορφυρό χρώμα και τα πυκνά χαρακτηριστικά αρώματα της ποικιλίας συνεχίζουμε το δρόμο μας προς τη Νεμέα.
Ανηφορίζουμε προς το Κούτσι, μια αμπελουργική περιοχή με μεγαλύτερα υψόμετρα και ιδιαίτερο μικροκλίμα που ευνοεί την καλλιέργεια της ποικιλίας του Αγιωργίτικου. «Το Αγιωργίτικο σταφύλι, όπως συνήθιζαν να λένε τα παλαιότερα χρόνια, τότε που ήταν άγνωστη η έννοια “ποικιλία αμπέλου”, καλλιεργείται στην περιοχή που σήμερα λέγεται δήμος Νεμέας, τουλάχιστον από τους βυζαντινούς χρόνους και οφείλει το όνομά του στο μεγαλοχώρι του Αγίου Γεωργίου, που αντικατέστησε τον 13ο αιώνα, ως κέντρο της περιοχής, την αρχαία πόλη Φλιούς», γράφει η κυρία Κουράκου, «Εικάζεται, ως εκ τούτου, ότι πρόκειται για την “Φλιασίαν σταφυλήν” της αρχαιότητας, η οποία άλλαξε τα χρόνια εκείνα όνομα’ έγινε Αγιωργίτικο σταφύλι από το οποίο παραγόταν “ο μέλας οίνος, ο γνωστός υπό το όνομα Αγιωργίτικο κρασί, εκ του ομωνύμου χωρίου έλκων το όνομα”».
Στην κορφή του λόφου, στο οινοποιείο Σεμέλη μας υποδέχονται με ένα ποτήρι Gewürztraminer, ένα καινούργιο κρασί για το οποίο δικαίως είναι υπερήφανοι οι δημιουργοί του. Χωρίς αμφιβολία, η διάσημη αλσατική ποικιλία βρήκε τον τόπο της στο ιδιόκτητο Single Vineyard της SEMELI, στο Ζευγολατιό της Μαντινείας, σε υψόμετρο 650 μέτρων που το χαϊδεύουν άνεμοι δροσεροί.
Καθώς σουρουπώνει, το κρυστάλλινο ξανθό κρασί –ιδανικό απεριτίφ- με τα εξωτικά αρώματα μάς συντροφεύει στη βεράντα του οινοποιείου, ενώ απολαμβάνουμε τη μοναδική θέα στις κορφές της Ζήριας και την αρχαία ακρόπολη του Φλιούντα.
Το οινοποιείο είναι και πάλι επισκέψιμο (και μάλιστα καθημερινά πλέον Δευτέρα έως Παρασκευή, 10 πμ- 4μμ) μετά τις εργασίες ανακαίνισης, που ξεκίνησαν από τον χώρο παραγωγής και την εγκατάσταση νέων μηχανημάτων που βελτιώνουν την παραγωγική διαδικασία με στόχο την ακόμα καλύτερη ποιότητα. Μετά την ολοκλήρωση των υποδομών, οι εργασίες θα συνεχιστούν με την ανακαίνιση της κάβας, της αίθουσας υποδοχής, του πωλητηρίου αλλά και τη δημιουργία ενός boutique hotel που θα αντικαταστήσει τον σημερινό ξενώνα.
Σημειώστε ότι στην ευρύτερη περιοχή δεν υπάρχει ξενοδοχείο, πράγμα παράξενο για μια τόσο σπουδαία αμπελουργική περιοχή. Ο δικός μας στόχος ήταν τα Τρίκαλα Κορινθίας και τo Chalet Paradise, ιδανικό ορμητήριο για επισκέψεις στο ελατοδάσος της Ζήριας, στις λίμνες του Δασίου, της Στυμφαλίας, της Δόξας -όπου θα καταλήξουμε τελικά το επόμενο βράδυ.
Προς το παρόν η πρόταση να κοιμηθούμε στο φιλόξενο οινοποιείο είναι ιδιαίτερα ελκυστική, μπορώ να πω ότι μας ανακουφίζει μετά από μια ημέρα με δοκιμές κρασιών και επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους.
Διαλέγουμε τα κρασιά μας και κατεβαίνουμε στη Νεμέα, στο εστιατόριο «Σοφός». Μπορεί η διαμονή να είναι δύσκολη έως αδύνατη στην περιοχή, ευτυχώς όμως, την τιμή της γαστρονομίας και του οινοτουρισμού, σώζει το καλό φαγητό στο εστιατόριο-μετεξέλιξη του οινομαγειρείου που άρχισε να λειτουργεί στον ίδιο χώρο τη δεκαετία του 1950 όταν η γιαγιά του σημερινού ιδιοκτήτη Γιώργου Σοφού τάιζε υπαλλήλους και περαστικούς από τη Νεμέα.
Παραγγέλνουμε ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα, ξινομυζήθρα με φύλλο κρούστας, γλυκόξινη σάλτσα με μέλι και μαύρο σουσάμι, πράσινη σαλάτα, ψαρονέφρι με σάλτσα ροκφόρ, ριζότο, φιλέτο μοσχαρίσιο και καπέλι με τρία τυριά και σάλτσα παρμεζάνας.
Ανάμεσα σε κουβέντες για τους Άθλους του Ηρακλή, την καθοριστική συμβολή της Σταυρούλας Κουράκου στην υπόθεση του ελληνικού κρασιού και τον κορυφαίο ταξιδιωτικό συγγραφέα Πάτρικ Λι Φέρμορ (ω ναι, μας απασχόλησαν πολύ τα βιβλία του εκείνο το βράδυ), απολαμβάνουμε με μικρές γουλιές την κοσμοπολίτισσα Aetheria ροζέ από χαρμάνι Syrah και Grenache Rouge. Σημειώστε ότι η Aetheria κατέκτησε τον τίτλο του Καλύτερου Ξηρού Ροζέ στον Διεθνή Διαγωνισμό Οίνου Θεσσαλονίκης 2018.
Ενα ποτήρι ερυθρός Semeli Grande Reserve 2012 δεν θα μπορούσε να λείψει από το τραπέζι μας. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να απουσιάζει από μια τέτοια γευσιγνωσία. Πρόκειται για τη ναυαρχίδα του οινοποιείου, ένα μεγάλο αγιωργίτικο κόκκινο κρασί, που κατατάσσει τη Semeli στους σημαντικότερους παραγωγούς της Νεμέας.
Πίσω στο οινοποιείο με ένα τελευταίο ποτήρι κρασί απολαμβάνουμε για λίγο ακόμη τους ήχους της φύσης που σπάνε την ησυχία της νύχτας στη βεράντα.