Κείμενο & Φωτογραφίες: Ερμής Καθαράκης
Πώς πάμε: Από την εθνική οδό Κορίνθου-Πατρών στρίβετε στην είσοδο του Ξυλοκάστρου. Ακολουθείτε τις πινακίδες προς Κάτω, Μεσαία και Άνω Τρίκαλα και συνεχίζετε για τη διαδρομή γύρω από τη Ζήρεια. Από την Αθήνα μέχρι τα Τρίκαλα θα χρειαστείτε περίπου 2 ώρες.
Προς Κάτω, Μεσαία και Άνω Τρίκαλα
Αφήνουμε πίσω μας το Ξυλόκαστρο και καλύπτουμε τα 27 χλμ. σταδιακά ανηφορικού δρόμου, μέσα από κάμπους και λαγκάδια στις υπώρειες του βουνού, μέχρι να βρεθούμε στα Κάτω, Μεσαία και Άνω Τρίκαλα, που τα τελευταία χρόνια γνωρίζουν ιδιαίτερη τουριστική άνθηση και αποτελούν μια εύκολα προσβάσιμη λύση για τους εκδρομείς του Σαββατοκύριακου, που επιζητούν τη χαλάρωση και την αλλαγή παραστάσεων σ’ ένα ορεινό τοπίο με πλούσια φύση και φιλόξενους ανθρώπους.
Με εκκίνηση την επίσκεψή μας στο Ναό του Αγίου Δημητρίου στα Κάτω Τρίκαλα, συνεχίζουμε την περιπέτειά μας προς τα Άνω Τρίκαλα όπου συναντάμε τη Μονή του Αγίου Βλασίου, η οποία χρονολογείται από τον 14ο αιώνα, έχει εξαίρετο τέμπλο και εικόνες του αγιογράφου Σκορδίλη από το Αίγιο, αλλά και χώρο για πικνίκ στην πίσω αυλή. Επιπλέον, στα 4 χλμ. βορειότερα παρατηρούμε ένα ξύλινο κιόσκι, που έχει στηθεί εκεί, για να απολαμβάνουμε την ανοιχτή θέα τόσο στη Μικρή όσο και στη Μεγάλη Ζήρεια.
Εντυπωσιακή εικόνα από το ορεινό μονοπάτι λίγο πριν από το Σπήλαιο του Ερμή.
Ένα σπήλαιο με θέα
Μετά, λοιπόν, από μια σύντομη στάση οδεύουμε ακάθεκτοι, ακολουθώντας τις πινακίδες, προς το χιονοδρομικό κέντρο της Ζήρειας. Μόλις φτάνουμε, αναζητούμε το ανηφορικό σηματοδοτημένο μονοπάτι και ύστερα από 45 λεπτά πεζοπορίας γεμάτα γερές ανάσες βουνίσιου αέρα, ανακαλύπτουμε αισίως το περίφημο σπήλαιο του Ερμή, στη δυτική πλευρά της Φλαμπουρίτσας, στο σημείο, όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, πρωτοαντίκρισε το γήινο φως ο παιχνιδιάρης και ψυχοπομπός αγγελιοφόρος των θεών, αλλά και έκρυψε λίγο αργότερα τις αγελάδες που είχε αρπάξει από τον αδελφό του, τον Απόλλωνα.
Η πανοραμική θέα στην κοιλάδα της Φλαμπουρίτσας από το Σπήλαιο του Ερμή.
Είναι βαραθρώδες, αποτελείται από μια σειρά θαλάμων με πλούσιο, πολύχρωμο σταλακτικό και σταλαγμιτικό λιθωματικό διάκοσμο και είναι ένα από τα λίγα σπήλαια της Ελλάδας σε τόσο μεγάλο υψόμετρο (1.700 μέτρα) με άπλετη θέα στον Κορινθιακό και τις οροσειρές της Ρούμελης. Στο παρελθόν είχε εξερευνηθεί από την Άννα Πετροχείλου και τη Σπηλαιολογική Εταιρεία και υπάρχουν ακόμη σκοινιά που επιτρέπουν την κατάβαση, κυρίως, στον μεγάλο θάλαμο, ωστόσο σκόπιμο είναι να έχετε προμηθευτεί ειδικό εξοπλισμό, καθώς και λάβει ειδικά μέτρα ασφαλείας, εφόσον επιχειρήσετε να εισχωρήσετε στα ενδότερά του. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να έχετε μαζί σας έναν φακό για να πάρετε μια ιδέα της μορφολογίας του, έστω κι αν δεν προχωρήσετε πιο πολύ προς το εσωτερικό του.
Στον δρόμο προς Φενεό
Γεμίζουμε τα πνευμόνια μας οξυγόνο από τα δάση κεφαλληνιακής ελάτης, που καλύπτουν τη χαράδρα της Φλαμπουρίτσας και επιστρέφουμε πίσω στο σαλέ του χιονοδρομικού. Εντοπίζουμε το μονοπάτι που ξεκινάει από το μικρό καταφύγιο, που διαχειρίζεται ο ΕΟΣ Κορίνθου, το οποίο σε τρεις ώρες περίπου καταλήγει στην κορυφή της Ζήρειας, στα 2.374 μέτρα, και υποσχόμαστε να επανέλθουμε στην περιοχή για να την κατακτήσουμε. Χαιρετούμε, πλέον, οριστικά τα Τρίκαλα και οδηγούμε προς Καρυά, μέσα σε υγρότερες τοποθεσίες όπου σμίγουν καρυδιές, αγριοκαστανιές, σφενδάμια και φυσικά βελανιδιές, από τις οποίες προήλθε και η σλάβικης προέλευσης ονομασία Ζήρεια, όπου ζήρι σημαίνει βελανίδι.
Ελιόδεντρα, σε πρώτο πλάνο, με τον ορεινό όγκο της Ζήρειας να δεσπόζει στο βάθος.
Στρίβουμε στο σταυροδρόμι του Σαραντάπηχου και φεύγουμε νότια προς Φενεό, διασχίζοντας μια κοιλάδα με πυκνό δάσος από έλατα και μαυρόπευκα μέχρι το χωριό Κάτω Ταρσός. Διασκεδάζουμε την έκπληξη των λίγων θαμώνων του καφενείου στην πλατεία του χωριού και μετά από 2 χλμ. βατού χωματόδρομου αντικρίζουμε ένα μοναδικό φυσικό μνημείο που θυμίζει τους λείους, σχεδόν απόκοσμους και μεταφυσικούς βράχους των Μετεώρων.
Σ’ ένα σημείο, στη σχισμή δύο κατακόρυφων όγκων είναι χτισμένο ένα κατανυκτικό εκκλησάκι, η Παναγία των Βράχων, με καταπληκτική θέα στις ολοπράσινες πλαγιές της Ζήρειας. Αν βρεθείτε σχετικά νωρίς το πρωί οι ακτίνες του ήλιου εισχωρούν μέσα από το φεγγίτη της στέγης και φωτίζουν την εικόνα της Παναγίας, συντείνοντας στην αφύπνιση του θρησκευτικού συναισθήματος.
Η Μονή της Παναγίας των Βράχων κυριολεκτικά χωμένη μέσα στον βράχο.
Λίμνη Δόξα, αρμονικός συνδυασμός φύσης και ανθρώπινης επέμβασης
Βγαίνουμε ξανά στον ασφαλτόδρομο, στρίβουμε στην επόμενη μεγάλη παράκαμψη δεξιά προς το χωριό Φενεός και μετά από λίγο μπαίνουμε σε στρωτό χωματόδρομο αναζητώντας σχεδόν στα τυφλά (ευτυχώς που υπήρχαν μερικές ταμπέλες του ξενώνα «Τα Λημέρια του Πάνα»…) το καμάρι και βασικό θέλγητρο της περιοχής, την καταγάλανη Λίμνη Δόξα.
Στην υδάτινή της επιφάνεια καθρεφτίζονται τα γύρω επιβλητικά ελατοσκέπαστα βουνά και, αν και τεχνητή, μοιάζει σαν να ήταν πάντα εκεί. Από το 1996, συγκεντρώνει τα νερά του ομώνυμου ποταμού και προσφέρει στην άρδευση των καλλιεργειών της περιοχής. Είναι τόσο αρμονικά ενταγμένη στο ευρύτερο περιβάλλον και το αναδεικνύει ακόμη περισσότερο, αποδεικνύοντας ότι οι ανθρώπινες επεμβάσεις μπορούν ορισμένες φορές να αναμετρούνται με επιτυχία με τις δυνάμεις της φύσης προς όφελος και των δύο.
Άποψη της παρόχθιας βλάστησης γύρω από την τεχνητή Λίμνη Δόξα.
Μην αμελήσετε να φέρετε ως εδώ τα ποδήλατά σας, μια και ο δρόμος που αγκαλιάζει τη λίμνη περιμετρικά της έχει μήκος 4 περίπου χλμ., είναι ιδανικός για ποδηλασία και θα σας χαρίσει απλόχερα ειδυλλιακές στιγμές. Χαρακτηριστική, επίσης, είναι η στενή λωρίδα γης, στην άκρη της οποίας στέκεται το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου, με εμφανή τα κατάλοιπα από το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, το οποίο εγκατέλειψαν οι μοναχοί του μετά την άνοδο της στάθμης των υδάτων το 1693.
Κάθε εμπόδιο, όμως, για καλό, μια και το μοναστήρι πλέον αγναντεύει τη λίμνη από στρατηγική θέση 500 μέτρα πιο ψηλά, δίνοντας σας την αίσθηση ότι ο χρόνος έχει σταματήσει. Εξωτερικά εντυπωσιάζει με τη φρουριακή αρχιτεκτονική του και το χρωματιστό εξώστη του. Αν θέλετε, όμως, να αφεθείτε στη γαλήνη που αποπνέει η γραφική ομορφιά της εσωτερικής του αυλής, τολμήστε την είσοδο. Περιπλανηθείτε στους χώρους του, δείτε τις εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφίες καθώς και το πατάρι, όπου λειτουργούσε κρυφό σχολείο. Ολοκληρώστε την περιήγησή σας στη Μονή με ένα πέρασμα από το μπαλκονάκι με την κορυφαία θέα στο αλπικό τοπίο της λίμνης, ενώ, αν είστε τυχεροί, οι μοναχοί θα σας κεράσουν και υπέροχο γλυκό τριαντάφυλλο.
Η ολάνθιστη αυλή στο εσωτερικό της Μονής του Αγίου Γεωργίου.
Στη Λίμνη Στυμφαλία αναζητώντας τις Όρνιθες
Αναχωρούμε με αίσθημα ανάτασης και κατεύθυνση προς την άλλη διάσημη Λίμνη της περιοχής, αυτή της Στυμφαλίας. Πριν, όμως, και αφού διασχίσουμε την καρδιά του οροπεδίου Φενεού, κάνουμε μια παράκαμψη 4 χλμ. μέχρι την Γκούρα για να θαυμάσουμε την πέτρινη αυτή κωμόπολη με τα εντυπωσιακά αρχοντικά, που κοσμούν την όμορφη πλατεία της. Δεν παραλείπουμε να πιούμε και μια «σπαστή» − παραδοσιακό γλυκό ρόφημα με βάση τη σοκολάτα αμυγδάλου − στο γνωστό καφενείο του Μπεκιάρη.
Προσεγγίζουμε σιγά σιγά το χωριό Μεσινό και 7 χλμ. πιο κάτω στρίβουμε αριστερά στη διακλάδωση προς την πνιγμένη στο πράσινο Καστανιά, απολαμβάνοντας την πανοραμική, σχεδόν αεροπλανική, οπτική στη λεκάνη Φενεού. Όσο απομακρυνόμαστε ανατολικά τόσο πυκνώνουν τα έλατα γύρω μας και στο 11ο χιλιόμετρο φτάνουμε σε ένα διάσελο, στο λεγόμενο «Πάτημα του Ηρακλή», απ’ όπου, σύμφωνα με τον μύθο, εκτόξευε τα βέλη εναντίον των Στυμφαλίδων Ορνίθων, επειδή κατέστρεφαν τους καρπούς των γύρω αγρών και τρέφονταν με ανθρώπινη σάρκα. Κατηφορίζουμε τον φιδωτό δρόμο, περνάμε το Καρτέρι και μετά από πολύ λίγο απλώνεται μπροστά μας ο υγροβιότοπος της Λίμνης Στυμφαλίας, που φωλιάζει ανάμεσα στους ορεινούς όγκους της Ζήρειας στο βορρά και του Ολίγυρτου στον νότο.
Λίμνη Στυμφαλία (Φωτογραφία: Πολιτιστικό Ίδρυμα Πειραιώς)
Διαβάστε περισσότερα για το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας: Moυσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας στην Ορεινή Κορινθία
Παρακάτω, πλάι στον δρόμο τα ερείπια από τη φράγκικη Μονή Ζάρακα κλέβουν τα βλέμματά μας. Χτίστηκε στις αρχές του 13ου αιώνα από μοναχούς του τάγματος των Κιστερκιανών, σε γοτθικά πρότυπα, χρησιμοποιώντας οικοδομικό υλικό από τα ερείπια του ναού της Στυμφαλίας Αρτέμιδος. Στο σημείο αυτό, παρκάρουμε το αυτοκίνητό μας, ρίχνουμε μια ματιά στις κατατοπιστικές ενημερωτικές πινακίδες και ακολουθούμε το μονοπάτι προς τις όχθες της λίμνης.
Μισή ώρα αργότερα, βρισκόμαστε να περπατάμε ανάμεσα στα απομεινάρια της ανασκαφής της Αρχαίας Στυμφάλου. Σκαρφαλώνουμε στον λοφίσκο με τις λαξευμένες πετρώδεις επιφάνειες, που παραπέμπουν σε κερκίδες θεάτρου, όπου αναπτυσσόταν η ακρόπολη της αρχαίας πόλης, και αγναντεύουμε το παραλίμνιο τοπίο γύρω μας. Ασυναίσθητα, ψάχνουμε να εντοπίσουμε τις ξακουστές Όρνιθες, χωρίς, όμως, μεγάλη επιτυχία. Αντίθετα, παρατηρούμε σμήνη από περισσότερα από 130 είδη ορνιθοπανίδας, όπως λευκοτσικνιά και πετροπέρδικας, τα οποία την επιλέγουν για καταφύγιό τους.
Τα ερείπια της φράγκικης Μονής Ζάρακα μιλούν... με τη σιωπή τους.
Και με τις εικόνες αυτές, παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής, προσπερνάμε τους ανάγλυφους τοσκανικούς λόφους γεμάτους εύφορα αμπέλια μαύρης κορινθιακής σταφίδας στο ύψος των Καλλιανών κινούμενοι προς Κιάτο.
Όρεξη να ‘χετε
Οι ομορφιές της Ορεινής Κορινθίας δεν εξαντλούνται σε μία επίσκεψη. Αποτελούν, άλλωστε, αφορμή για σύντομες αποδράσεις από την πόλη, και μπορούν κάλλιστα να τροφοδοτήσουν τα Σαββατοκύριακα και να γεμίσουν τις μπαταρίες σας. Όρεξη για εξερεύνηση να έχετε και θα αποκαλυφθούν μπροστά σας τοπία μαγικά κι ονειρεμένα!
